اسم تاماسم تام یکی از اصطلاحات به‌کار رفته در علم منطق بوده و به معنای اسم دارای معنای مستقل و تام است. ۱ - اقسام لفظ مفردلفظ مفرد در منطق یا اسم است یا کلمه (فعل در نزد نحوی‌ها) و یا ادات. اسم و کلمه به تنهایی بر معنایی دلالت می‌کنند، ولی ادات به تنهایی برمعنایی دلالت ندارند. ۲ - توضیح اصطلاحالفاظ مفردی که به تنهایی برمعنای مستقلی دلالت دارند، مفردات تام‌الدلاله نامیده می‌شوند؛ مانند: بیشتر اسم‌ها و کلمه‌ها. الفاظ مفردی که به تنهایی برمعنای مستقلی دلالت ندارند مفردات غیرتام‌الدلاله نام دارند. بر این اساس، اسم به اسم تام و ناقص تقسیم می‌شود؛ بیشتر اسم‌ها دلالتشان تام است و تنها اندکی از آنها مثل موجود، هو و کائن در برخی استعمالات، معنای ناقص و غیر تام دارند. برخی از اسم‌ها و کلمه‌ها (افعال) گاهی به صورت مفردات تام‌الدلاله و گاهی به صورت مفردات غیرتام‌الدلاله استعمال می‌شوند؛ مثل: هو، موجود و کائن (از اسم‌ها) و کان، وجد و صار (ازکلمه‌ها)؛ مثلاً وقتی گفته می‌شود: «زید موجود» یا «زید کائن» و از آن قصد می‌شود اِخبار از اینکه ذات موجود است، در این صورت، کان تامه است و از مفردات تام‌الدلاله به حساب می‌آید و زمانی که گفته می‌شود: «زید موجود قائماً؛ زید ایستاده است»، یا «زید کان فی الدار؛ زید در خانه است» و یا «زید صار متحرکاً؛ زید در حال حرکت است»، در این صورت، کان، صار و موجود، معنای ربطی دارند و ناقص‌اند و معنای‌شان وابسته به غیر است؛ در این صورت، مفردات غیرتام‌الدلاله‌اند و اینها همان کلمات وجودیه و اسم‌هایی‌اند که بین دو معنا ربط می‌دهند و از قبیل ادات‌اند که ذات‌شان دلالتی ندارند بر آنچه که همراه آنها هستند. ۳ - پانویس
۴ - منبعپایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «اسم تام»، تاریخ بازیابی۱۳۹۵/۱۱/۳. رده‌های این صفحه : اصطلاحات منطقی
|